دوناتو برامانته (Donato Bramante) طراح دوره رنسانس در سال ۱۴۴۴م در اوربینو متولد شد. وی در اربیو در دو رشته نقاشی و معماری آموزش دید و کار حرفه ای خود را در چهل سالگی آغاز نمود .آنچه مسلم است، تفوق کارهای معماری بر نقاشی های اوست. ساختار معماری او ملغمه ای است از مفاهیم نظری آلبرتی و طرحهای برونلسکی و لئوناردو داوینچی بود. برامانته در سال ۱۵۱۴م در شهر رم درگذشت.
معبد (کلیسا) تمپیه تو/ دوناتو برامانته/رم/ ۱۵۱۱
معبد (کلیسا) تمپیه تو، محل به صلیب کشیدن پطروس حواری عیسی مسیح است و به عنوان الگوی کلاسیک یک ساختمان گنبددار دوره ی رنسانس محسوب می شود. معماری کلیسای تِمپی یِتّو طرح ساده شده ای از بناهای یادمانی و مقبره های روم باستان است و کلیت آن به معابد دوران باستان تعلق بیشتری دارد تا به یک فضای مذهبی مسیحی. ساختار کلیسا از استوانه ای محصور به قطر حدود ۳ متر با ایوانی ستون دار به شیوه دوریک تشکیل شده است.
اندازه محیط سه دایره مهم مرکز پله های بیرونی، ردیف ستون ها و نرده های بالا، و ساقه گنبد را اندازه مدول (ستون) تعیین می کند. نسبت ها در بنا، ساده، هماهنگ و یکسان انتخاب شده اند. ستون های این کلیسا مطابق با معماری کلاسیک به عنوان مدول طراحی انتخاب شده اند. طرح این کلیسا فرمی بسیار ساده دارد و با همه کوچکی خود نمونه کاملی از سبک رنسانس متعالی است.
کلیسای سانتا ماریا دلا کونسولا تسیونه/ برامانته/ ۱۵۰۸ م
پلان این کلیسا یک مربع است با محل تقاطع گاه گنبد دار. نکته قابل تأمل در این کلیسا نحوه جدا شدن طبقات است که به واسطه قرنیز های برجسته ای نشان داده شده است.
کاخ فارنزه/ آنتونیو داسانگلو/ ۱۵۵۰
این کاخ رو به میدانی بزرگ و سنگ فرش جانمایی شده است. پنجره های این کاخ با دیواره در یک سطح نبوده اند و از نما بیرون زده اند به این ترتیب نمایی پویا و سه بعدی در ظاهر نمایان شده است. لازم به ذکر است که معماری این کاخ به عنوان الگویی در کاخ سازی در رنسانس پیشرفته به کار رفت.
منبع : تحریریه پلان معماری