چکیده اقلیم گرم و مرطوب در طراحی معماری
مشخصات کلی اقلیم این منطقه را می توان اینگونه بیان نمود که دارای تابستانی بسیار گرم و رطوبتی زیاد و دائمی در تمام فصول می باشد. نکتۀ قابل توجه در این اقلیم اختلاف اندک درجۀ حرارت روز و شب است و همچنین وجود بادهای صحرایی عربستان (نامناسب) وبادهای ساحلی (مناسب) می باشد. این منطقه اقلیمی در امتداد یک نوار ساحلی باریک و نسبتاً طولانی است که بیش از دو هزارکیلو متر طول آن می باشد و از مصب اروند رود در جنوب غربی استان خوزستان شروع شده و به خلیج گواتر در جنوب شرقی استان سیستان وبلوچستان ختم می شود.
موقعیت ساختمان در پلان در اقلیم گرم و مرطوب
معماری این اقلیم حلقۀ اتصال بین دو نوع معماری درو ن گرای منطقۀ گرم و خشک و معماری برون گرای منطقۀ معتدل و مرطوب است چرا که دارای ویژگیهای معماری درون گرا و برون گرا به صورت توأمان می باشد. در این کرانه اکثر ساختمان ها نیمه درون گرا هستند و اطاق ها در اطراف یک حیاط مرکزی قرار دارند. فرق عمده ی این ساختمان های حیاط مرکزی با ابنیه ی مشابه در مناطق فلات مرکزی ایران در این است که با وجود آن که این ساختمان ها درون گرا می باشند، ولی ارتباط آن ها با فضای خارج کاملا بسته نیست .
به منظور مقابله با گرما و ایجاد جریان مطبوع هوا در فضاهای داخلی علاوه بر ایوانهای سرپوشیده، پنجره هایی در مقابل هم در شمال و جنوب به منظور ایجاد جریان هوای داخلی در اتاقها به کار برده می شوند.
استفاده مطلوب از جریان هوا تنها راه بهبود بخشیدن به شرایط سخت این اقلیم می باشد.
این مطلب را از دست ندهید…
برای بهره بردن از جریان هوا در این مناطق از سه روش استفاده می کنند
- ارتفاع اتاق ها را در این منطقه از سایر مناطق اقلیمی ایران بیشتر می سازند و ارتفاع آن گاه تا چهار متر یا بیشتر می رسد. دلیل این امر بدان جهت است که گرمای هوا در فضای داخل صعود کرده و در نتیجه دمای هوا در ارتفاع پایین تر اتاق کاهش می یابد و با وجود پنجره های زیر سقف در دو طرف اتاق، هوای گرم تهویه می شود.
- بناها را به جانب دریا در جهت وزش باد می سازند تا از هر وزش نسیمی استفاده کنند .از این رو پنجره های داخلی و روزنه های خارجی )روبه گذرها ( معمولاً در مقابل هم قرار می گیرند تا جریان هوا، همواره وجود داشته باشد . همچنین از بادگیرهای یک طرفه )تنها به سمت جنوب) و یا چهار طرفه به منظور انتقال جریان باد از جانب دریا)بادشمالی) به فضاهای داخلی استفاده می کنند.
- استفاده ازایوان های وسیع و مرتفع در این مناطق. ایوان در این منطقه از سایر نواحی بزرگتر است و فضای بسیار مهمی در ساختمان محسوب می شود . در فصول گرم که مدت آن حدود نیمی از سال است، اغلب فعالیت های روزمره در داخل ایوان انجام می شود، زیرا در ایوان هم تهویه به خوبی صورت می گیرد و هم در زیر سایه قرار دارد. غالبا در دور تا دور حیاط مرکزی و همچنین در یک و یا دو سمت خارج بنا ایوان های وسیع و مرتفع وجود دارد.
مصالح ساختمانی منطقه گرم و مرطوب
در مناطق گرم و مرطوب، استفاده از مصالحی که دارای ظرفیت حرارتی کمی هستند و حرارت را در خود ذخیره نمی کنند بهتر است . زیرا از لحاظ اقلیمی، مشکل اساسی گرمای بیش از حد است و ذخیره نمودن حرارت روز برای شب صحیح نمی باشد. به همین دلیل چوب بهترین نوع مصالح در این مناطق است، زیرا چوب حرارت را به کندی انتقال می دهد و حرارت کسب شده در طی روز ، بر روی سطح چوب باقی می ماند و با وزش نسیم نسبتا خنک در شب، چوب حرارت خود را از دست می دهد.
در خانه های بومی این منطقه مصالح بومی به کاربرده شده، در دیوارها سنگ، خشت و یا آجر می باشد و پوشش سقف نیز از تیر چوبی، حصیر خرما و کاه گل است. شایان ذکر است که به منظور ایجاد عایق حرارتی و رطوبتی در سقف بنا، سطح ورقه های چوبی با یک لایۀ خاک رس مرطوب و دو لایه کاه گل پوشانده می شود تا قشرهای یکدست و همگنی برروی چوبها بوجود آید.
مطالب پیشنهادی ما :
بررسی اقلیم گرم و خشک در طراحی معماری (موقعیت و مصالح ساختمان)
بررسی اقلیم معتدل و مرطوب در طراحی معماری (موقعیت و مصالح ساختمان)
تحریریه پیک کد
منبع :archdaily