بتن ماده ای شبیه به سنگ است که از گرفتن مخلوط متناسبی از سیمان ، شن ، ماسه و آب در درون قالب با شکل و ابعاد مورد نظر بدست می آید . پیشینه کاربرد بتن در معماری به سدههای ۷ و ۸ پیش از میلاد و در طی مهاجرت و اقامت یونانیان در ایتالیای جنوبی و پیدایش معماری « اتروسکها » باز می گردد . آنها از خاکستر سخت فشرده آتشفشانی ، بنام « توفا » در ساخت مقبره های خود استفاده می کردند . این ماده به سادگی تکه تکه شده و پس از تماس با هم مانند بتن سخت می شود . توفا را می توان بصورت قالبسنگهای با دوام ساختمانی که نیازی به پختن ندارند نیز برید و در ساختمان به کار گرفت . اتروسکها و رومیها بصورت گسترده ای از توفا استفاده میکردند . امروزه نیز در ایتالیا ، صنعت آجر سازی توفای نسبتا کوچک و پر رونقی وجود دارد .
از سده پنجم پیش از میلاد و در نخستین دوره جمهوری روم ، هویت رومی ، بخصوص در عرصه معماری و شهرسازی به نمایش گذاشته شد . در این دوران ، رومیها در ساخت ستونهای معابد خود همانند یونانیان ، از سنگ یکپارچه و غالبا عظیم استفاده می کردند و برای دیوار مقصوره ، بر خلاف روش یونانیان که از سنگ تراشیده استفاده می کردند ، از بتن بهره می گرفتند .
برج دریایی « ادی استون »
نخستین باری که پس از رومیها از بتن استفاده شد ، در سال ۱۷۷۴ ، برای ساختن برج دریایی « ادی ستون » در انگلستان بود که توسط « جان سمیتن » یکی از بزرگترین مهندسان قرن ۱۸ انجام گرفت . این برج در مکانی بنا شد که در معرض فشار شدید امواج دریا بود و طوفانهای دریایی ، برجهایی که قبلا در یک نقطه ساخته شده بودند از بین برده بود . اما سمیتن روشی در ساختمان سنگی برج خود بکار برد که تمام اجزاء برج را به یکدیگر پیوند داد و مجموعه فوق العاده مقاومی بهوجود آورد .
وی به اصطلاح ، سنگها را به یکدیگر قلاب کرد و برای شالوده این برج و ماده ای که پیوند سنگها را میسر سازد ترکیبی از آهک ، خاک رس ، شن تکه های « آهن سوخته » یا به عبارت دیگر « بتن » بکار برد ، این برج در سال ۱۷۷۴ ، پنج سال قبل از نخستین پل چدنی بر رودخانه « سورن » ساخته شد .
« بتن مسلح » برای نخستین بار در سال ۱۸۶۸ ساخته شدو آن هنگامی بود که باغبانی موسوم به « مونیه » در میان جدار گلدانهای سیمانی خود توری از آهن بکار برد . ولی استفاده از بتن در ساختمانهای بزرگ تا حدود سال ۱۸۹۰ رواج نداشت.
دانلود نسخه کامل مقاله سیر تحول کاربرد بتن در معماری
منبع : تحریریه پلان معماری