به طور کلی آثار معماری یونانی بر اساس شیوه های خاص ساختمانی بنیاد شده اند کهن ترین شیوه های قابل تقسیم بندی در معماری یونانی عبارتند از: شیوه دوریک، ایونیک (ایونیایی) و شیوه کرنتی. در هر سه سبک معماری توجه زیادی به نمای بیرونی معابد مبذول داشتند.
شیوه دوریک – Doric order :
دوری ها قبیله گرا بودند و دولت شهر اسپارت را تشکیل دادند. که سبک معماری دوریسی برگرفته از نام قبیله ی دوریسی هاست. معابد شیوه دوریک ظاهری تناورانه دارند. خیاره ها یا قاشقی های ستون شیوه دوریک با لبه های تیز (نبش تند) به هم می رسند. ویتروویس بر این عقیده بود که تناسبات این نظام برگرفته از تناسبات اندام یک مرد یونانی دوریایی است. در این معابد عموماً نسبت به قطر ستون به ارتفاع ۱ به ۴/۵ و یا در مواردی ۵/۵ است. ستون دوریک مشتمل بر بدنه ستون از قاعده دایره برخوردار است، و از پایین به بالا از قطر دایره کاسته می شود. تحدب میله ستون از ویژگی های این شیوه است که باعث ایجاد خطای حسی و بصری می شود.
شیوه یونیک – Ionic order :
برخلاف پیکرتراشی دوریسی که تناور، ایستا و ساده بود، پیکرتراش (ایونیایی) با پیکره های (باریک)، (متحرک) و (متنوع) خودنمایی می کرد. و اغلب به صورت ستون پیکره در معماری به چشم می آیند. شیوه یونیک در مقایسه با شیوه سنگین، جسیم و جدی دوریک، شیوه ای سبک، تشریفاتی و به مراتب تزییناتی تر به نظر می رسد. نسبت ارتفاع به قاعده ستون در این شیوه ۹ به ۱ و ۱۰ به ۱ یعنی نسبت به ستون دوریک بلندتر است و تعداد شیارهای روی بدنه ی ستون نیز ۲۴ عدد است. مهم ترین عنصری که این شیوه را از شیوه دوریک جدا می کند، تغییر شکل سر ستون است. در شیوه یونیک سر ستون ها پیچ خورده یا حلزونی اند.
خاستگاه نظام یونیک پاپیروس و نیلوفر آبی مصری است.
شیوه کرنتین – Corinthian order :
نام خود را از نام شهر ثروتمند کرینت (قُرنت) گرفت و به سرستون های قرنتی موسوم گردید. سرستون های کورنتیک به صورت سبد مملو از برگ های آکانتوس یا برگ کنگر می باشد. شیوه ی کورنتی تا روزگاران اقتدار رومیان، رواج نیافته بود نخستین استفاده از ستون کرنتی در معابد)داخل معبد( بوده اما اوج گسترش این شیوه در ستون های بیرونی ساختمان ها بود. بدنه ستون کرنتی هم از بدنه ستون دوریک باریک تر و بلندتر است؛ ولی قطر آن، مانند بدنه ستون ایونیک از روی پایه ستون به یک میزان بالا میرود. معبدی که به این شیوه ساخته شده، معبد زئوس در شهر آتن است. سرستون این شیوه بر خلاف نظام یونیک دارای دید یکسان از تمام جوانب است.
از دست ندهید…
هنر و معماری رومانسک (رومی وار)
منبع : تحریریه پلان معماری